سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

وزیر جهاد کشاورزی و رئیس کارگروه ملی مقابله با بیابانزایی گفت: ما باید مقیاس آبخیزداری را تغییر دهیم و در سال ۱۰ میلیون هکتار آبخیزداری و ۳ میلیون هکتار تثبیت بیابان انجام دهیم که این اقدامات به اعتبار نیاز دارد و در این خصوص محدودیت داریم لذا باید این امور را به مردم واگذار کنیم.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی، سید جواد ساداتی نژاد روز گذشته در سومین نشست کارگروه ملی مقابله با بیابانزایی با بیان این که محدودیت منابع و اعتبارات وجود دارد، تصریح کرد: باید با اولویت‌بندی طرح‌ها را اجرا کنیم و در بودجه ۱۴۰۲ اعتباری را برای مقابله با بیابان‌‌زایی در نظر بگیریم تا علاوه بر طرح خوزستان، کانون‌های شش‌گانه را هم پیش ببرد.

وی با اشاره به انجام سه طرح در راستای بیایان‌زدایی گفت: یکی از این طرح‌ها توسعه آبخیزداری است، در آبخیزداری هم با این حرکت ۹۰ سال تا تثبیت حوضه‌های آبخیز زمان لازم داریم و باید برای حل این مشکل راه‌حلی بیابیم.

**در اجرای پروژه های منابع طبیعی راهی به جز مشارکت مردمی نداریم

ساداتی نژاد  با بیان این که راهی به جز مشارکت مردمی در پروژه‌ها نداریم، تاکید کرد: مردم باید از اراضی بهره‌برداری کنند و نظارت بر عهده وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی باشد لذا تا جلسه آینده باید طرح و الزامات مردمی‌سازی در مهار بیابان و آبخیزداری تدوین شود.

او  با اشاره به ردیف بودجه فروش اموال مازاد وزارت جهاد کشاورزی برای تامین اعتبار طرح‌های بیابان‌زدایی و آبخیزداری گفت: از آنجایی که اعتبارات دولت محدود است، اگر به ما اجازه انجام ۱۰ میلیون هکتار آبخیزداری از محل فروش اموال مازاد و یا تهاتر اموال داده شود، می‌توانیم این طرح را پیش ببریم.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان این که اختصاص ۲۵۰ میلیون دلار اعتبار از صندوق توسعه ملی به اذن مقام معظم رهبری باعث تحرک در آبخیزداری شده بود که به دلیل تحریم دو سال است که متوقف شده، تصریح کرد: یکی از راه‌های دیگر برای جذب اعتبار فروش و یا تهاتر اموال مازاد است و اگر سازمان برنامه و بودجه و بخش‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی این اقدام را در بودجه ۱۴۰۲ لحاظ کنند، می‌توانیم در سال جدید ۱۰ میلیون هکتار آبخیزداری و ۳ میلیون هکتار بیابان‌زدایی را انجام دهیم.

وی با اشاره به دستور رئیس‌جمهور مبنی بر تولید علوفه در مراتع رها شده، عنوان کرد: مراتع ظرفیت تولید علوفه را دارد و با این اقدام علوفه از مزارع خارج می‌شود و می‌توانیم مزارع را به تولید محصولات اساسی اختصاص دهیم.

ساداتی‌نژاد با بیان این که برای کاشت یک میلیارد اصله نهال به تغییر مقیاس نیاز داریم، عنوان کرد: ما در کشور ۴۰ میلیون اصله نهال می‌توانیم تولید کنیم و باید مقیاس تولید را تغییر دهیم، دنیا به سمت این تغییر مقیاس و افزایش تولید رفته است و این اقدام هم با کمک مردم قابل انجام است.

وی ادامه داد: با این اقدامات ظرف ۴ سال می‌توانیم به کاشت یک میلیارد اصله نهال برسیم.

**ورود شرکت‌های دانش‌بنیان در مقابله با بیابان‌زایی و آبخیزداری

مقام عالی وزارت بر ورود شرکت‌های دانش‌بنیان در مقابله با بیابان‌زایی و آبخیزداری تاکید کرد و گفت: امسال سال دانش‌بنیان است و باید با استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌وری را افزایش دهیم. دانشگاهیان سرمایه‌های کشور هستند و علم پشتیبان اجرای طرح‌های ما است.

**  بیابان زایی سه برایر فعالیت‌های تعداد و مدت خشکسالی نسبت به دو دهه گذشته ۲۷ درصد افزایش داشته و از طرفی ۲.۳ میلیارد نفر از جمعیت جهان با استرس کمبود آب مواجه هستند و ارزیابی دسترسی به آب نشان می‌دهد که هرساله جمیعت بیشتری در کمبود آب به سر خواهند برد و تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۴۰ از هر چهار کودک، یک کودک تحت تاثیر تنش ناشی از کمبود آب قرار گیرد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود: برخی از روستاهای شرق مازندران با کمبود آب مواجه اند آن هم در دل جنگل! بر این اساس حقایق و ارقام ارایه شده به یک جهت اشاره دارند و آن هم سیر صعودی طول مدت خشکسالی و افزایش شدت تاثیر آن است و در بازدیدهای میدانی آثار خشکسالی در ۵ منطقه رویشی کشور کاملا مشهود است.

**احیای سرزمین را جامع‌ترین راه برای مقابله و تعدیل اثرات خشکسالی

رییس سازمان  منابع طبیعی کشور در ادامه، احیای سرزمین را جامع‌ترین راه برای مقابله و تعدیل اثرات خشکسالی دانست و گفت: افزایش قابلیت حاصلخیزی خاک اکوسیستم‌ها را در برابر خشکسالی مقاوم می‌کند از این رو پوشش گیاهی و حفظ و ارتقای آن نقش مهمی در احیای سرزمین دارد.

وی ادامه داد: احیای سرزمین به جوامع کمک می‌کند با خشکسالی سازگار  شده و ظرفیتهای خود را برای عبور از خشکسالی توسعه دهند.

دبیر کارگروه ملی مقابله با بیابان‌زایی، اجرای الگوی کشت را راهی برای مقابله با تخریب سرزمینی و اثرات خشکسالی خواند و افزود: طرح نهضت جهادی تولید یک میلیارد اصله نهال هم همین کمک را می‌کند، طرح تحول احیای پوشش گیاهی و تولید علوفه در مراتع کشور نیز دیگر راه مقابله با تخریب سرزمینی است.
جلوگیری از فرسایش خاک و اجرای طرح‌های آبخیزداری در بالادست از دیگر مواردی بود که نوبخت بر ضرورت آن تاکید و خاطرنشان کرد: متوسط فرسایش خاک در کشور ۱۶ تن است ولی در برخی استان‌ها به مراتب بیشتر است. مقام معظم رهبری نیز در بیاناتشان مسئله خاک را مهم‌تر از مسئله آب می‌دانند، بنابراین در آبخیزداری باید به جای ساخت سدهای بزرگ خاکی، از بالادست شروع کنیم تا هم آب را مهار کنیم و هم از شسته شدن خاک جلوگیری شود.

**سبقت بیابان زایی از بیابان زدایی

نوبخت سرانجام از عقب ماندگی بیابان‌زدایی در برابر بیابان‌زایی یاد کرد و گفت: برای جبران گذشته و رسیدن به سطح پایداری در بیابان‌زدایی نیازمند تعامل و همگرایی همه دستگاه‌ها هستیم تا با اجرای طرح‌های احیای سرزمینی به نقطه پایدار دست یابیم.

                                                                                                           ***

در ادامه و بر اساس دستور جلسه، گزارش عملکرد و برنامه دبیرخانه کارگروه،  گزارش سند جهان بدون تخریب سرزمین توسط دبیرخانه کارگروه ارائه شد.

دکتر محمد جعفری استاد دانشگاه تهران،رئیس کمیته علوم و فناوری و عضو کارگروه گزارش جامعی در خصوص برنامه های کمیته علوم و فناوری و توصیه ها و پیشنهادات مربوطه ارائه کرد.

همچنین در این نشست، گزارش طرح مدیریت جامع گرد و غبار خوزستان و درخواست اجرای فاز دوم طرح مبتنی بر سازوکارهای مشارکتی،  مرتبط با گزارشات ارائه شده پرداختن