سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

سحر تاج‌بخش رئیس سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر اینکه ما باید خودمان را نسبت به تغییرات اقلیمی تاب‌آور کنیم گفت: یکی از مهم‌ترین راهکارها در این زمینه، مدیریت منابع است. اگر روند تولید گازهای گلخانه‌ای در دنیا به همین شکل فعلی ادامه یابد طی سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ به احتمال ۹۰ درصد رکورد گرم ترین دما را در اتمسفر کره زمین خواهیم داشت.

سحر تاج‌بخش در مراسم گرامیداشت روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی با اشاره به مساله تغییر اقلیم و اثرات آن در جهان و ایران اظهارکرد: به علت مداخله انسان در اتمسفر زمین، جوّ با سرعت بی‌سابقه‌ای درحال گرم شدن است. امروز ما شاهد آن هستیم که جهش قابل ملاحظه دما بعد از انقلاب صنعتی و مشخصا از دهه ۱۹۹۰به بعد رخ داده و از آن زمان روند افزایشی انتشار گازهای گلخانه‌ای را شاهدیم.وی با اشاره به اینکه گرد و خاک از مهمترین مواردی است که طی سال‌های اخیر افزایش یافته است، درباره اقلیم‌های محتمل آینده گفت: به طور مشخص در سه شاخص دما، رطوبت و بارش، وضعیت مطلوبی را در سال‌های آتی نخواهیم داشت. بر اساس یکی از سناریوها، افزایش دمای چهار درجه در تمام مناطق کره زمین تجربه خواهد شد. متناسب با آن روند افزایش بارش‌ها را داریم، اما بارش‌ها عمدتا سیلابی و مخرب هستند. تغییرات اقلیمی تاثیر مستقیمی روی اکوسیستم‌ها و زیست‌بوم‌های ما خواهد داشت.

تخریب زمین و فرسایش خاک با تغییر کاربری

معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان هواشناسی به تبیین گزارش ویژه هیات بین‌المللی تغییر اقلیم در سال ۲۰۲۰که در آن سهم اقدامات مختلف در تغییرات اقلیمی را مشخص کرده پرداخت و گفت: ۱۳۰میلیون کیلومتر مربع زمین‌های خالی از یخ بدون در نظر گرفتن اقیانوس ها در روی کره زمین وجود دارد. با اقدامات مختلفی چون تبدیل جنگل به زمین زراعی و... منجر به تغییرات کاربری قابل ملاحظه زمین شده‌ایم و همین امر موجب تخریب زمین و فرسایش خاک خواهد شد. متاسفانه آنچه موجب تخریب زمین شده، طی سال‌های اخیر رخ داده است.

تاجبخش با بیان اینکه بیابان‌زایی و افت کیفی زمین هم رشدی قابل ملاحظه داشته است، گفت: در مجموع تقریبا یک چهارم سطح کره زمین بدون در نظر گرفتن آب‌ها، به علت فعالیت‌های انسانی رو به تخریب است.

رییس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به فرسایش خاکی که توسط مزارع کشاورزی ایجاد شده است، گفت: این موضوع درحال حاضر ۱۰تا ۲۰درصد برای زمین‌های بدون کشت و حدود ۱۰۰برابر برای زمین‌های با کشت تخمین زده شده است. طی سال‌های ۱۹۶۱تا ۲۰۱۳مساحت زمین های مناطق تحت خشکسالی افزایش یافته که خود این مساله منجر به مهاجرت و جابه‌جایی جمعیت شده است.

وی عنوان کرد: فعالیت‌های کشاورزی و جنگل‌داری و سایر موارد مرتبط با تغییر کاربری زمین تا ۲۳درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای را تحت افزایش داده است که بخشی از این فرآیند قابل پیشگیری است. شدت طوفان های گرد و خاک طی این مدت به خصوص در پهنه خاورمیانه به شدت افزایش یافته و گرمایش ناشی از تغییر اقلیم باعث شده است الگوی رخداد بارش‌ها در کشورها تغییر کند که ما هم آن را در کشور ملاحظه می‌کنیم.

آهنگ کاهشی بارندگی در کشور از سال ۵۱تاکنون

تاجبخش افزود: اما آنچه در کشور ما اتفاق افتاده، بررسی بارش، دما و رطوبت خاک طی ۵۰سال گذشته است که نشان می‌دهد از سال ۵۱تا ۱۴۰۰شمسی، بارش کشور با آهنگ کاهشی ۸۶صدم میلی متر در سال مواجه بوده که قابل توجه است. متناظر با آن میزان تبخیر و تعرق با ۶میلی متر افزایش در سال مواجه بوده که شرایط نامساعدی حداقل در حوزه کشاورزی را به همراه دارد. همچنین با افزایش دمای ۶.۶درجه سلیوس کشور در هر دهه مواجه بوده‌ایم و افزایش قابل ملاحظه دما در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است.
وی در پایان سخنانشان به بررسی تغییر روند شاخص خشکسالیSPEI در کشور پرداخت و گفت: حداقل طی ۲۰سال گذشته و در بازه‌های زمانی ۱۰ساله ما شرایط خشکسالی را در کشور تجربه کرده‌ایم و بدترین شرایط در ۱۰سال گذشته را در سال ۱۴۰۰داشته‌ایم.