سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

جعفر مرادی حقیقی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمناندر یکصد و بیست و سومین برنامه ارتباط مردمی، کاروان خدمت و ملاقات چهره به چهره مهندس سید محمدرضا هاشمی، استاندار سمنان با مردم روستای شور قاضی از توابع بخش ایوانکی در شهرستان گرمسار بیان کرد: طرح‌های آبخیزداری در قالب طرح‌های مختلفی اعم از ساخت بندهای سنگ و ملاتی، بندهای گابیونی و بندهای خاکی در شهرستان‌ گرمسار انجام شد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنانخاطرنشان کرد: به طور کلی حفظ منابع آب و خاک، جلوگیری از فرسایش خاک، کنترل رسوب و سیلاب، تغذیه آبخوان‌ها و سفره‌های زیرزمینی از جمله اهداف اجرا و احداث این طرح‌هاست.

جعفر مرادی حقیقی در خصوص نقش عوامل انسانی در بروز سیل اظهار کرد: دخالت و سودجویی انسان جهت کسب درآمد و سود بیشتر در حریم، ورود دام بیش از ظرفیت مراتع توسط دامداران، شخم در جهت شیب، تجاوز به حریم رودخانه از طریق ساخت و ساز غیرمجاز و عدم لایروبی به موقع رودخانه‌ها و آبراهه‌ها و برداشت غیراصولی از مصالح رودخانه‌ای از مهم‌ترین علل بروز سیل به شمار می‌رود.

جعفر مرادی حقیقی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمناناضافه کرد: اگر آب، خاک، پوشش گیاهی مرتع و جنگل مدیریت شود با آبخیزداری می‌توان جلوی سیلاب و فرسایش خاک را گرفت و هدف آبخیزداری هم این است که در نقطه‌ای که بارش وجود دارد با اقدامات سازه‌ای و غیرسازه‌ای بتوان جلوی سیلاب را گرفت.

وی گفت: طی سال‌های گذشته وقوع سیل خسارت‌های سنگینی به بخش‌های مختلف کشاورزی، ابنیه فنی، بافت شهری و روستایی وارد کرده است این در حالی است که با اجرای طرح‌های آبخیزداری امکان مهار و مدیریت خسارت‌های ناشی از سیل وجود دارد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمناندر خصوص علل وقوع سیل گفت: تغییرات اقلیمی و تغییر الگوی بارش، از بین رفتن پوشش گیاهی ، جنگل‌ها و مراتع، شدت بارش به عنوان علل و عوامل طبیعی سیل به شمار می‌رود.

آبخیزداری چیست؟

آبخیزداری به معنای مهار آب های روان در زمان سیلاب و تزریق آن به سفره‌های زیرزمینی و همچنین ذخیره در پشت سدهای خاکی برای استفاده در زمان خشکسالی یا فصول گرم سال است.

کارشناسان منابع طبیعی می گویند:اجرای این طرح‌ها علاوه بر رونق بخش کشاورزی و باغداری، موجب افزایش ذخیره آب، تقویت سفره‌های زیرزمینی و کاهش سرعت تخریب های سیلاب و کنترل دبی آب رودخانه، قنات و چشمه‌ها می شود.

مزایای سازه های آبخیزداری

جعفر مرادی حقیقی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمناناظهار کرد: احداث سازه های آبخیزداری افزون بر ذخیره آب برای دوران کم آبی از بروز سیل و خسارت های ناشی از آن پیشگیری می کند.

مرادی حقیقی گفت: با اجرای این طرح ها سالانه حجم زیادی از روان آب های سطحی کنترل و از خسارت به اراضی و تاسیسات جلوگیری می شود.

وی افزود: کنترل سیلاب، ایجاد اشتغال موقت و دائم،نشاط تفرجگاه ها، مهیا شدن آبشخور برای ادامه زندگی گونه های حیات وحش،تقویت پوشش گیاهی و افزایش تولیدات کشاورزی و دامپروری،کاهش رسوبات و افزایش عمر مفید سدها مزایای مهم اجرای سازه های آبخیزداری در این استان بوده است.

عملیات بیولوژیک آبخیزداری به روش هایی مانند بذرکاری و کپه‌کاری و عملیات مکانیکی با روش هایی مانند کنتور فارو اجرا می شود.

به گفته وی کنتور فارو برای بهره‌‏برداری بهینه از آب و خاک در مناطق خشک و نیمه‌‏خشک استان سمنان احداث می‌شود و این زیرساخت‌ها در عرصه‌هایی که پوشش گیاهی مراتع به حدی کاهش یافته که هیچ‌گونه تأثیری در جلوگیری از روان‌آب سطحی ندارد ولی پایه‌‏های گیاهی مناسب و خوش‌خوراک در عرصه وجود دارد، انجام می‌گیرد.
کنتور فارو (یا خط تراز مستقیم) عبارت است از ایجاد جوی های کوچک و کم عمق بر روی خطوط تراز در سطح مراتع که به منظور مدیریت آب باران, نفوذ آب در خاک، جلوگیری از جریان سطحی آن، افزایش پوشش گیاهی و تولید علوفه انجام می گیرد.