سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

مدیر کل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اولویت سازمان در تهیه طرح مرتع‌داری گفت:جلوگیری از بین رفت پوشش گیاهان توسط دام، حفظ منابع پایه خاک، مقرون به صرفه بودن و ارز آوری از اهداف این طرح است.

ترحم بهزاد، با بیان اینکه از مجموع وسعت کشور ۱۳۴.۴ میلیون هکتار وسعت منابع طبیعی و از این میزان ۱۷ میلیون هکتار با احتساب بیشه زار وسعت جنگل است، اظهار کرد: از این میزان ۳۲.۶ ‌ میلیون هکتار وسعت بیابان و ۸۴.۸ میلیون هکتار وسعت مراتع کشور است، یعنی در واقع ۵۲ درصد از وسعت کشور را مراتع تشکیل می‌دهد.

وی افرود: از مجموع مراتع کشور ۷.۲ میلیون هکتار مراتع متراکم است که بیش از ۵۰ درصد پوشش گیاهی را تشکیل می‌دهد و ۲۱.۴ میلیون هکتار جزو مراتع نیمه متراکم است.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی با بیان اینکه با توجه به قوانین حاکم بر منابع طبیعی رسالت اصلی سازمان، حفظ، احیاء، توسعه و بهره‌برداری از عرصه های منابع طبیعی است تصریح کرد: طبق قانون هرگونه بهره‌برداری ازعرصه‌های منابع طبیعی باید در قالب طرح باشد بنابر این یک شیوه‌نامه تحت عنوان شیوه نامه فنی اجرایی بهره‌برداری از مراتع کشور را تهیه کردیم  و در مرداد ماه سال ۹۹ به استان‌ها ابلاغ شد.

 بهزاد گفت: از مجموع ۸۴.۸ هکتار مراتع کشور تا پایان ۱۴۰۲ بیش از ۸۳ میلیون هکتار ممیزی انجام شده است و ۱.۸ دهم میلیون هکتار ممیزی نشده است که جزو برنامه‌های سازمان است که در برنامه هفتم و تا پایان ۱۴۰۳ مابقی مراتع کشور ممیزی شود.

وی با بیان اینکه از مجموع ۸۳ میلیون هکتاری که ممیزی شده است معیشت یک میلیون و ۲۱ هزار خانوار وابسته به مراتع است یادآور شد: ۴۴ هزار و ۲۰ سامانه عرفی در سطح کشور شناسایی شده است.

این مسئول ادامه داد: از مجموع سطح ممیزی شده نیز ۴۴ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار تهیه طرح مرتعداری و ۲۵ مییلون هکتار نیز احاله مدیریت صورت گرفته است.

بهزاد به کارکردهای مختلف و متنوع مرتع و اهمیت آن در کشور پرداخت و گفت: ۱۷ نوع کارکرد در بخش مرتع وجود دارد که از نظر بازار و غیر بازار می‌توان به تولید علوفه، گوشت قرمز، عسل، محصولات فرعی، گیاهان دارویی (ازلحاظ خواص دارویی، خوراکی، بهداشتی آرایشی) اشاره کرد.

 وی خاطرنشان کرد: در مجموع هشت هزار و ۶۰۸ گونه گیاه در کشور شناسایی شده است که بیش از دو سوم گونه‌های موجود دنیا در کشور ما وجود دارد و از این تعداد ۲ هزارو۷۶۰ گونه منحصر بفرد ۲ هزار ۳۰۰ گونه نیز جزو گیاهان دارویی است.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی با تاکید بر اینکه برای  امینت زیستی و غذایی باید نسبت به تهیه طرح مرتع‌داری اقدام شود افزود: در گذشته نگاه سازمان به مرتع تنها نگاه تولید علوفه و تعلیف چرای دام بود اما با توجه به تغییر دیدگاه نسبت به بهبود معیشت مرتع‌داران، ضریب ارتقاء پوشش گیاهی و حفاظتی، ۱۱ مورد در طرح‌ها دیده شد که می‌توان به گردشگری، بوم گردی و تولید گیاهان دارویی، زراعت چوب و استفاده از گونه‌های چند منظوره، انرژی‌های نو، پرواربندی، پرورش زنبورعسل و آبزی‌پروی اشاره کرد.

بهزاد در خصوص هدف از این طرح گفت: جلوگیری از بین رفت پوشش گیاهان توسط دام‌، حفظ منابع پایه خاک، مقرون به صرفه بودن و ارز آوری از اهداف این طرح است.

وی خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم با توجه به دستور شهید جمهور در مرداد ۱۴۰۱ اقدام به تهیه طرح تحول احیاء پوشش گیاهی و تولید علوفه مراتع کشور شد و در هیئت وزیران نیز به تصویب رسید.

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی در ادامه اظهار کرد: پروژه مدیریت چرا از اهمیت زیادی برخوردار است که با کمترین زمان و هزینه می‌توان عرصه‌هایی که بنا به دلایل مختلف همانند چرا بی رویه از بین رفته را به عرصه برگرداند که در این طرح سه اصل «کی دام وارد شود»، «با چه ظرفیتی وارد شود» و «کی خارج شود» باید مورد توجه قرار گیرد تا هیچ آسیبی به مراتع وارد نشود.

بهزاد، اتمام ممیزی باقی مانده را از برنامه‌های ۱۴۰۳ پیش بینی کرد و گفت: تهیه طرح  و احاله مدیریت،برای ۸۰ هزار عملیات بیولوژیک ،۵۰ هزار هکتار بیومکانیک و ۴۰ هزار هکتار نیز احیاء و توسعه گیاهان دارویی انجام شود.