سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

سمنان - ایرنا - تاغزارهای استوار بلاکش‌های مهجوری در دل بیابان، ناجی خاک و سد راه ریزگردها در ورود به سکونتگاه‌های انسانی در نقاط شهری و روستایی هستند و سودجویان بدون هراس از قوانینی که ضعف در بازدارندگی دارند، تیشه بر ریشه‌شان می‌زنند و کویر را از نعمت این گیاه سازگار با شرایط کم‌آبی محروم می‌کنند.

به گزارش ایرنا، ریش‌سفیدان سمنانی روستایی به نام «کنعان » را در جنوب کویر این دیار به یاد دارند، روستایی که به خاطر نبود تاغ و پیشروی شن‌های روان، زیر خروارها خاک مدفون شد و از آن روستا تنها نامی در اذهان به جا مانده است؛ این قصه پر غصه همانقدر که غم‌انگیز است، اهمیت وجود تاغزارها را نشان می‌دهد.

تاغزارها را باید با چنگ و دندان هم شده زنده نگه داشت، چرا که تاغ‌زارها مانع پیشروی کویر، فرسایش بادی و افزایش کانون ریزگردها هستند. دست‌درازی به این گونه گیاهی سازگار با شرایط کویر و قاچاق آن عامل بیابانزایی و تهدیدی برای انسان و تکرار تاریخ و مدفون شدن سکونتگاه‌های انسانی زیر خروارها شن است.

تاغزارها با وجود نقشی که در مهار شن‌های روان، جلوگیری از فرسایش خاک و ایجاد گرد و غبار و ایجاد پوشش گیاهی در مناطق کویری و بیابانی دارد، اما این روزها چشم طمع سودجویان حیات این گونه ارزشمند را به خطر انداخته است و باید برای جلوگیری از بروز چالش‌های زیست محیطی و طوفان شن در حفظ و جلوگیری از قاچاق تاغ با تعجیل تدبیر شود.

جریمه‌ای برای سودجویان که بازدارنده نیست

رفع چالش قاچاق تاغ همکاری نهادهای اجرایی، دستگاه قضایی و انتظامی را می‌طلبد و کارشناسان معتقدند احکام صادر شده برای جریمه و محکومیت قاچاقچیان در مقایسه با خسارت‌هایی که به طبیعت وارد می‌شود قابل مقایسه نیست و این بزهکاران با پرداخت جریمه ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون ریال آزاد می‌شوند و دوباره به تخریب تاغزارها ادامه می‌دهند، این درحالی است که برای به ثمر رسیدن یک اصله تاغ بیش از ۳۰ سال زمان لازم است تا این درخت و درختچه بتواند بر فرسایش باد غلبه کند، کارشناسان معتقدند برای رفع این چالش و برخورد با متخلفان، علاوه بر پرداخت جزای سنگین نقدی، بهتر است محکومیت حبس هم در نظر گرفته شود.

ضرورت بازنگری در قوانین تا ظرفیت خیران برای حفظ طبیعت

اکنون متخلفان قاچاق تاغ به ازای هر یک کیلوگرم چوب این گونه گیاهی ۸۰۰ هزار ریال جریمه می‌شوند و خبری از توقیف وسیله نقلیه به نفع دولت و حبس متخلف نیست. بازنگری در قوانین و تصویب قوانین سختگیرانه می‌تواند در جلوگیری از قاچاق تاغ مثمر ثمر باشد.

کمبود نیروی انسانی، اعتبارات و تجهیزات در یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری از دیگر دلایل ضعف محافظت و مراقبت از عرصه‌های منابع طبیعی، پوشش گیاهی و به ویژه‌تاغزارهاست که انتظار می‌رود تامین اعتبارات برای به روزرسانی تجهیزات و تقویت نیروی انسانی بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

همراهی خیران و واقفان در حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی اقدامی خداپسندانه در کمک به حفظ زیست جامعه بشری است و انتظار می‌رود فرهنگ‌سازی در زمینه ترغیب واقفان و خیران در این بخش مورد توجه متولیان امر قرار بگیرد.

آموزش و اطلاع رسانی به مردم با کمک رسانه نیز نقش مهمی در پیشگیری و جلوگیری از قاچاق تاغ دارد که نباید از این ظرفیت غافل شد، طبیعت دوستان می‌توانند تخلفات، آتش سوزی و هر مورد مشکوک از سودجویی از گونه‌های گیاهی بیابانی را با تماس با شماره تلفن ۱۵۰۴ امداد جنگل و مرتع گزارش دهند.

۵۵ درصد از ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار عرصه‌های طبیعی سمنان را مناطق بیابانی و خشک شامل می‌شود و اگر با تدبیر و اصلاح زیرساخت‌ها و بازنگری در قوانین از قاچاق تاغ جلوگیری نشود، در آینده این منطقه از کشور به کانون ریز گردها تبدیل خواهد شد.

تاغ‌ها درختچه‌ای از تیره تاج‌خروسان و زیرتیره اسفناجیان است، در برابر خشکی و گرما مقاوم بوده و با ریشه‌ای گسترده از پیشروی کویر جلوگیری می‌کنند.

در ایران سه گونه سیاه‌تاغ، زردتاغ یا سفیدتاغ و تاغ بوته‌ای وجود دارد. سیاه تاغ به خاک‌های سنگین و رسی و شوری مقاوم‌تر است در حالی که زردتاغ بیشتر در خاک‌های سبک و شنی و کم‌آبی مقاوم است و برای تثبیت تپه‌های شنی به کار می‌رود.