سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در سال‌های اخیر موفق شده تا نمونه‌های خوبی را از مشارکت مردمی و میدان‌داری جهادی به نمایش بگذارد و امروز در بسیاری از شاخص‌ها موفقیت‌های قابل‌توجهی را در سطوح استانی و کشوری کسب کرده است.

خبرگزاری فارس- غلامرضا کریمی‌محمدی: اهمیت منابع طبیعی در بخش جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، امروز بیش از گذشته در مجامع علمی داخلی و خارجی آشکار شده و ایران در این زمینه از جایگاه خاصی برخوردار است.

منابع طبیعی علاوه بر اهمیت اقتصادی، کارکردهای زیست‌محیطی (ترسیب کربن، ساماندهی گردش آب در طبیعت، تلطیف و پالایش هوا، کاهش سیل)، گردشگری و تولید گیاهان دارویی، صنعتی و معطر، حفظ خاک و ذخایر ژنتیکی داشته و به دلیل تجدید پذیر بودن، اهمیت آن از نفت و گاز هم بیشتر است.

جنگل‌ها به علت ویژگی متعدد خود نقش پرارزشی از جنبه‌های مختلف بر عهده دارند؛ مثل تولید اکسیژن، ساماندهی گردش آب در طبیعت، تلطیف و پالایش هوا، تداوم و حفظ نظام زیستی، کاهش سیل، ایجاد منظرگاه‌های تفرجی و تفریحی و ترسیب کربن که باید به این بخش هم توجه شود.

هفته دولت، سالروز شهادت دولتمردان عمل و اندیشه، شهیدان رجایی و باهنر بوده و فرصت خوبی است تا بخشی از اقدامات مهم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در سال 1402 در بخش‌های مختلف بازخوانی شود.

مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در حوضه‌های آبخیز:

عملیات سنگی- ملاتی 30180 مترمکعب

عملیات بند خاکی 79430 مترمکعب

دیوار ساحلی 180 مترمکعب

سنگی گابیونی 376 مترمکعب

مرمت عملیات مکانیکی و خاکی 18583 مترمکعب

مطالعات تفصیلی 123000 هکتار

بذرپاشی و کپه کاری 1482 هکتار

حفاظت و قرق 1594 هکتار

اجرای طرح جامع مقابله با بیابان‌زایی:

اجرای طرح مدیریت جنگل‌های دست‌کاشت

عملیات قطع و برش (جهت مقابله با آفات و جوان‌سازی)

تهیه و اجرایی طرح مدیریت مناطق بیابانی

نهال‌کاری و آبیاری مراقبت

تله رسوب‌گیر

ایجاد بادشکن زنده و غیرزنده

آبیاری و مراقبت سنواتی

مدیریت و کنترل هرزاب همراه با بذرکاری

اجرای سیستم‌های چرایی و قرق

اجرای عملیات احیا، توسعه و بهره‌برداری اصولی از مراتع:

بذرکاری، بذرپاشی و کپه‌کاری

تبدیل دیمزارهای کم‌بازده به مرتع

حفاظت و قرق

اخذ عوارض پروانه چرای دام

ذخیره نزولات (فارو) همراه با بذرپاشی

کشت و توسعه گیاهان دارویی

تهیه و بازنگری طرح‌های مرتع‌داری

نظارت کارگاهی بر اجرای طرح‌های مرتع‌داری

اخذ بهره مالکانه

ساماندهی و کنترل چرای دام

ممیزی مراتع

تأمین تجهیزات یگان حفاظت و اطفای حریق

تجهیز پاسگاه‌های منابع طبیعی در شهرستان‌ها

قرارداد کشف، شناسایی و اطفای حریق با جوامع محلی

تأمین تجهیزات یگان حفاظت و اطفای حریق

تجهیزات تخصصی و حفاظتی

افتتاح پایگاه حریق مردمی در روستاهای حاشیه جنگل

اجرای عملیات جنگل‌کاری و جنگل‌داری صیانت از جنگل‌های استان سمنان:

تولید بیش از سه میلیون اصله نهال در نهالستان‌های منابع طبیعی استان سمنان (اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت)

توسعه و احیای جنگل با نهال‌کاری

نگهداری مناطق احیا شده و قرق

احیا و غنی‌سازی جنگل با نهال

شناسایی، احداث و توسعه نگهداری پارک‌های جنگلی

زراعت چوب

آبیاری و مراقبت سنواتی

نگهداری از ذخیره‌گاه‌های جنگلی

ترویج و توانمندسازی تشکل‌ها و جوامع محلی در حفظ و احیای منابع طبیعی:

تشکیل و ساماندهی تشکل‌ها و تعاونی‌ها جهت بهره‌مندی از بند (ب) ماده 29

ساماندهی و توانمندسازی تشکل‌ها و تعاونی‌ها

دیوارنویسی، سنگ‌نوشته و تابلوهای ترویجی و آموزشی

تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی

آموزش مجریان و بهره‌برداران، دهیاران و شوراها

ظرفیت‌سازی و توان‌افزایی تعاونی‌ها

جذب، سازماندهی و آموزش همیاران طبیعت

تهیه نشریات آموزشی و ترویجی

تهیه و توزیع بسته‌های آموزشی و ترویجی

اطلاع‌رسانی و نشر اخبار عرصه‌های منابع طبیعی

تهیه فیلم‌های آموزشی ترویجی

برگزاری نشست‌های خبری و سفر مطبوعاتی

حضور در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی

ارسال پیامک آموزشی و ترویجی

آموزش ضمن خدمت کارکنان و مدیران

انعقاد و عملیاتی‌سازی تفاهم‌نامه با سایر دستگاه‌های اجرایی

نام‌گذاری خیابان‌ها، میادین و بوستان‌های شهری و روستایی به نام شهدای جنگل‌بان

برگزاری نشست‌های شورای مشورتی تشکل‌ها، اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی

احیا و بازسازی عرصه منابع طبیعی (ماده 17 قانون اصلاح قانون معادن):

احیای مناطق آسیب‌دیده عرصه‌های معدنی با روش‌های بیولوژیک، بیومکانیک و مکانیک

تهیه و جانمایی نقشه‌های رقومی مناطق قابل احیا و بازسازی معدنی

نظارت بر فعالیت‌های معدنی

مکان‌یابی عرصه مستعد انجام فعالیت معدنی در سطح 96 هکتاری با اعتباری بالغ بر 2 میلیارد 850 میلیون ریال در سطح 6 میلیون و 700 هزار هکتار

حفاظت، کنترل و مبارزه با آفات:

اجرای مانیتورینگ و دیده‌بانی، اقدامات پیشگیرانه و اطفای حریق در 6 میلیون و 700 هزار هکتار

گشت، مراقبت و اطلاع‌رسانی و حفاظت از عرصه‌های منابع طبیعی استان در 9 میلیون و 700 هزار هکتار

ایجاد کمربند حفاظتی به طول 5/3 کیلومتر

تغییر الگوی سوخت فسیلی

پیش‌آگاهی، مانیتورینگ و پیشگیری کنترل آفات و بیماری‌ها گیاهی در عرصه‌های جنگلی، مرتعی و بیابانی در 6 میلیون و 700 هزار هکتار

ممیزی اراضی و تفکیک مستثنیات:

عملیات حدنگاری اراضی (سند تک‌برگی)

حدنگاری اراضی (سند تبدیلی)

صدور رأی ماده واحده

98 درصد کاداستر به اتمام رسیده و پرونده‌های ماده واحده به‌روزرسانی شده است.

استقرار سامانه دولت الکترونیک:

ارائه 32 خدمت از طریق اپلیکیشن میز خدمت سازمان بدون حضور ارباب‌رجوع به ادارات و ارسال درخواست از طریق تلفن همراه

برگزاری جلسات و دوره‌های آموزشی همکاران از طریق ویدیو کنفرانس در بستر دولت الکترونیک

راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه‌های الکتریکی جهت ارائه خدمات اداری به مراجعین و ارباب‌رجوع شامل سامانه پاسخگویی به استعلامات و حدنگاری و مدیریت اراضی (سبا)، سامانه مدیریت و بهره‌برداری و حمل چوب‌آلات، سامانه ملی پنجره واحد زمین، سامانه جامع مدیریت منابع طبیعی در پنجره مرتع و بهره‌برداری گیاهان دارویی و ... (سمتا)، سامانه ارائه مجوزهای الکتریکی بخش کشاورزی و منابع طبیعی (سماک)، سامانه 139 و 1504 جهت ارائه گزارش‌های مردمی تخلفات، تجاوز، آتش‌سوزی و ...و اتصال سامانه‌های الکتریکی میز خدمت دستگاه اجرایی به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و سامانه مجوزهای دولت

صندوق حمایت از توسعه منابع طبیعی:

این صندوق با سرمایه 4 میلیارد و 800 میلیون تومان برای اعطای تسهیلات به تعاونی‌های فراگیر عضو صندوق در سطح استان و جهت تأمین مالی و اجرای پروژه‌های منابع طبیعی با حفظ مشارکت‌های مردمی فعالیت دارد.

 اختصاص اعتبارات ویژه سفر دولت به استان سمنان

در مصوبات اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در سفر رئیس‌جمهور و هیأت دولت به استان سمنان در سال 1400 مبلغ یک هزار و 300 میلیارد ریال برای اجرای عملیات آبخیزداری و بیابان‌زدایی اعتبار مصوب شد که از این میزان، 650 میلیارد ریال در سال‌های 1400 و 1401 تخصیص یافته است.

برای انجام پروژه‌های آبخیزداری، 450 میلیارد ریال و بیابان‌زدایی 200 میلیارد ریال تخصیص یافته و این پروژه‌ها در هفته دولت سال 1402 به بهره‌برداری رسید.

اجرای عملیات‌ آبخیزداری و آبخوان‌داری شامل بندهای سنگ و ملاتی، بند خاکی، مرمت عملیات مکانیکی و خاکی، مطالعات، بذرپاشی، کپه کاری، حفاظت و قرق، دیوار ساحلی در 173 هزار هکتار در حوزه‌های آبخیز استان سمنان از سال 1400 شروع و تاکنون ادامه داشته و در هفته دولت سال 1402 به بهره‌برداری رسید.

همچنین اجرای پروژه‌های بیابان‌زدایی شامل تهیه طرح اجرایی مدیریت مناطق بیابانی 14 هزار هکتار، مدیریت جنگل‌های دست کاشت، نهال‌کاری 630 هکتار، مدیریت روان آب، بذرکاری و بذرپاشی 2400 هکتار، ایجاد بادشکن زنده 100 کیلومتر، آبیاری و مراقبت سنواتی 950 هکتار، اجرای عملیات پرورشی 150 هکتار، اجرای سیستم‌های چرایی و قرق در سطح 122 هزار هکتار از اراضی بیابانی استان سمنان از سال 1400 شروع و در هفته دولت سال 1402 به بهره‌برداری رسید.

طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در اجرای تعهدات بین‌المللی و قوانین داخلی بر اساس دستور رئیس‌جمهور و تأکید مقام معظم رهبری در برنامه دولت مردمی و انقلابی قرار گرفت و مقرر شد تا در چهار سال، یک میلیارد درخت در سطح کشور تولید و کاشته شود.

بر این اساس، استان سمنان نسبت به تولید بیش از سه میلیون اصله نهال گلدانی و ریشه‌ای اقدام کرده است که بخش اعظمی از نهال‌های تولیدشده در پاییز و زمستان سال جاری با مشارکت کلیه دستگاه‌های خصوصی، دولتی و آحاد مردم کشور کاشته می‌شود.

جعفر مرادی‌حقیقی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان هم اظهار کرد: پیش ‌از این، قرار بود استان سمنان سهم 10 میلیونی در اجرای طرح چهارساله کاشت یک میلیارد نهال در کشور داشته باشد که این تعهد با افزایش 20 درصدی به 12 میلیون اصله نهال رسید.

وی افزود: این مهم با توجه به عملکرد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان و تولید سه میلیون اصله نهال در نهالستان‌های این استان در سال نخست اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت اتفاق افتاده است و پس از بازدید مدیران سازمان جنگل‌های کشور از نهالستان‌های این استان، موضوع افزایش تعهدات استان سمنان به میزان 20 درصد به اداره کل منابع طبیعی استان ابلاغ‌ شده است.

آخرین وضع تولید 3 میلیون اصله نهال در سمنان

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با اشاره به آخرین وضع تولید سه میلیون اصله نهال در نهالستان‌های این اداره کل در استان سمنان خاطرنشان کرد: وضع نهال‌های تولیدشده در استان سمنان بسیار مناسب است و طرح کاشت 12 میلیون نهال در استان سمنان از پاییز امسال و با نخستین بارش پاییزی آغاز خواهد شد.

مرادی‌حقیقی با بیان اینکه استان سمنان کار تولید نهال در راستای اجرای طرح کاشت یک میلیارد نهال در سراسر کشور را از سال گذشته آغاز کرده است، به فرایند اجرای این طرح اشاره و مشارکت مردم را اصل اساسی تحقق این هدف عنوان کرد و افزود: رسانه‌ها می‌توانند در همراه‌سازی مردم در اجرای این طرح ارزشمند بسیار نقش‌آفرین باشند.

وی با تأکید بر نقش محوری مردم در اجرای صحیح این طرح بزرگ و نهضت ایجادشده در امر درختکاری خاطرنشان کرد: آماده توزیع نهال به همه متقاضیان مردمی در اقشار مختلف که بتوانند در اجرای این طرح سهیم باشند؛ هستیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با اشاره به اینکه استفاده از دانش به‌روز جزو اولویت‌های این اداره کل در اقدامات پیش رو است، خاطرنشان کرد: برای نخستین بار در کشور و با همکاری دانشگاه سمنان، استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در نهالستان‌های استان سمنان برای تولید نهال آغازشده است.

مرادی‌حقیقی با اشاره به بازدید مشترک خود با مدیران و اساتید دانشگاه سمنان از نهالستان مرکز استان سمنان اضافه کرد: سعی داریم از پیشرفته‌ترین امکانات موجود در زمینه هوش مصنوعی برای تولید نهال در نهالستان‌های استان سمنان استفاده کنیم.

وی خاطرنشان کرد: استفاده از هوش مصنوعی برای پیش‌بینی مخاطرات احتمالی در عرصه‌های منابع طبیعی استان سمنان مانند آتش‌سوزی نیز در دستور کار قرار دارد.

کاشت 10 میلیون اصله نهال در استان سمنان

علی ترابی، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان گفت: در راستای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت با دستور رئیس‌جمهور و ابلاغ وزیر جهاد کشاورزی و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، کاشت 10 میلیون اصله نهال در استان سمنان هدف‌گذاری و بلافاصله پس از ابلاغ در سال گذشته فرایند تولید این نهال‌ها آغاز شد؛ اما با توجه به عملکرد مناسب اداره کل منابع طبیعی استان سمنان در تولید نهال با نگاه به سازگاری نهال‌های تولیدشده با شرایط آب‌وهوایی این استان، این تعداد به 12 میلیون اصله نهال افزایش یافت.

وی با اشاره به اینکه تولید سه میلیون نهال در سه نهالستان استان سمنان از اسفند سال گذشته آغاز شده است، عنوان کرد: استان سمنان باید در بازه چهارساله، 12 میلیون اصله نهال تولید کند که امسال تاکنون بیش از سه میلیون اصله نهال در نهالستان‌های استان سمنان تولید شده است.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان اضافه کرد: بیش از یک‌میلیون اصله نهال از مجموع سه میلیون اصله نهال تولیدی استان سمنان مربوط به نهالستان چغولگیر شهرستان شاهرود بوده و در نهالستان حسن‌آباد شهرستان دامغان و نهالستان شهید عموزاده شهرستان سمنان به ترتیب 400 هزار و یک‌میلیون و 600 هزار نهال ریشه‌ای و گلدانی جنگلی و بیابانی تولیدشده است.

ترابی اضافه کرد: این نهال‌های تولیدشده از نخستین بارش در پاییز امسال به‌مرور تا پایان سال در بوستان‌های روستایی و فضای مشخص‌شده روستاها با نهال بومی سازگار منطقه با مشارکت و همکاری مردم کاشت می‌شود.